โครงการ พัฒนาพื้นที่หนองใหญ่ตามพระราชดำริ (ปรับปรุงพัฒนาพื้นที่หนองใหญ่)

ตำบล ท่าตะเภา อำเภอ เมืองชุมพร จังหวัด ชุมพร

ที่มาของการต่อยอดโครงการ :

เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๔๐ ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา  พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชได้พระราชทานพระราชดำริแก่คณะบุคคลที่เข้าเฝ้าถวายพระพรชัยมงคลเนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา โดยมีพระราชดำริให้หนองใหญ่เป็นแก้มลิงธรรมชาติ ต่อมาเมื่อวันที่ ๒๐ มิถุนายน ๒๕๔๑ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรโครงการพัฒนาพื้นที่หนองใหญ่ตามพระราชดำริ และได้มีพระราชดำริเกี่ยวกับงานชลประทาน ดังนี้

๑. ควรพิจารณาก่อสร้างอาคารบังคับน้ำปิดต้นคลองและปลายคลองที่ขุดในบริเวณหนองใหญ่เพื่อเก็บน้ำไว้ให้ราษฎรใช้ทำการเกษตรในฤดูแล้ง

๒. ควรจัดตั้งสถานีวัดระดับน้ำเพิ่มเติมพร้อมระบบเตือนภัยที่บริเวณต้นน้ำคลองท่าแซะซึ่งอยู่ในเขตอำเภอบางสะพานน้อย จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เพื่อเร่งระบายน้ำออกจากหนองใหญ่ลงคลองระบายน้ำหัววัง – พนังตัก ทิ้งลงทะเลเป็นการล่วงหน้า จะทำให้หนองใหญ่สามารถรองรับน้ำที่ไหลหลากลงมาใหม่ได้อีกเป็นจำนวนมาก การรับน้ำหลากลงหนองใหญ่แล้วทยอยระบายทิ้งทะเล มีลักษณะเดียวกับลิงอมกล้วยไว้ที่กระพุ้งแก้มแล้วจึงค่อย ๆ กลืนกล้วยลงกระเพาะอาหาร

๓. ควรพิจารณาขุดคลองหรือวางท่อเชื่อมต่อระหว่างคลองท่าแซะกับต้นคลองละมุ เพื่อชักน้ำจากคลองท่าแซะลงหนองใหญ่ให้ราษฎรบริเวณใกล้เคียงมีน้ำใช้ทำการเกษตร และอุปโภค – บริโภค และในฤดูน้ำหลากสามารถช่วยผันน้ำบางส่วนจากคลองท่าแซะลงแก้มลิง “หนองใหญ่” เพื่อระบายน้ำทิ้งทะเลผ่านทางคลองระบายน้ำหัววัง – พนังตัก

๔. ควรติดตั้งเครื่องสูบน้ำที่บริเวณประตูระบายน้ำราชประชานุเคราะห์ ๑,๒ และ ๓ เพื่อช่วยสูบน้ำออกจากหนองใหญ่ลงคลองระบายน้ำหัววัง – พนังตัก ทิ้งลงทะเลในช่วงฤดูน้ำหลาก ทำให้สามารถลดปริมาณน้ำในคลองท่าตะเภาที่ไหลผ่านตัวเมืองชุมพรลงได้ในระดับหนึ่ง

๕. ควรศึกษาหาปริมาณน้ำท่าที่แน่นอนที่ไหลในคลองท่าตะเภา ณ บริเวณบ้านปากแพรก (ด้านท้ายคลองท่าแซะบรรจบกับคลองรับร่อ) ตำบลนากระตาม อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร เพื่อใช้ประกอบการพิจารณาการแก้ไขปัญหาอุทกภัยที่เกิดกับเมืองชุมพร

ผลการดำเนินงาน : ปี ๒๕๔๖ กรมชลประทานได้ดำเนินการก่อสร้างท่อระบายน้ำ (ทรบ.) ขนาด ๒´๒´๓ เมตร จำนวน ๓ ช่อง ก่อสร้างอาคารระบายน้ำในคลองละมุ และอาคารป้องกันการกัดเซาะจำนวน ๔ แห่ง ในพื้นที่ตำบลบางลึก อำเภอเมือง ตำบลนากระตาม อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร  

ประโยชน์ที่ได้รับ : สามารถแก้ไขปัญหาน้ำท่วมขังในพื้นที่ของราษฎรจำนวน ๑๕๐ ครัวเรือน ได้เป็นอย่างดี ไม่ก่อให้เกิดผลเสียหายต่อพื้นที่บ้านเรือน และพื้นที่การเกษตรของราษฎร จำนวน ๕๐๐ ไร่ นอกจากนี้ ยังสามารถเก็บกักน้ำไว้ใช้ในช่วงฤดูแล้งได้อีกด้วย 

ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ