โครงการ อ่างเก็บน้ำคลองป่าบอนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ
ตำบล ทุ่งนารี อำเภอ ป่าบอน จังหวัด พัทลุง
ที่มาของการต่อยอดโครงการ :
เมื่อวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๒๐ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ได้เสด็จพระราชดำเนินไปพระราชทานพันธุ์สัตว์น้ำเพื่อการประมง และทรงเยี่ยมราษฎร์ที่อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ได้มีพระราชดำรัสกับอธิบดีกรมประมง และอธิบดีกรมชลประทาน สรุปความได้ว่าตามที่ได้ทรงทอดพระเนตรทางเครื่องบิน ปรากฏว่าในเขตจังหวัดพัทลุง กรมชลประทานได้ก่อสร้างโครงการ ชลประทานครอบคลุมพื้นที่รอบทะเลสาบสงขลาไว้เกือบทั้งหมดแล้ว แต่บริเวณเทือกเขาบรรทัด ซึ่งกั้นเขตแดนระหว่างจังหวัดพัทลุงและจังหวัดตรังนั้น ยังไม่มีโครงการชลประทานโดยเฉพาะโครงการประเภทอ่างเก็บน้ำ จึงให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการอ่างเก็บน้ำพร้อมระบบส่งน้ำ เพื่อส่งน้ำให้กับพื้นที่เพาะปลูก จนจรบริเวณเชิงเทือกเขาบรรทัดและเก็บกักน้ำไว้ช่วยเหลือการเพาะปลูกพืชฤดูแล้ว รวมทั้งการทำนาครั้งที่ ๒ ในเขตโครงการชลประทานชายทะเลสาบสงขลา ซึ่งก่อสร้างไว้แล้ว นอกจากนั้นยังช่วยบรรเทาอุทกภัยในบริเวณดังกล่าวด้วย ซึ่งทางกรมชลประทานได้พิจารณาวาง โครงการอ่างเก็บน้ำ ในเขตจังหวัดพัทลุงเพื่อสนองพระราชดำริ รวมจำนวน ๘ โครงการ
ต่อมาในวันที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๒๔ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ได้เสด็จพระราชดำเนินทอดพระเนตรโครงการอ่างเก็บน้ำโคกชะงาย และทรงเยี่ยมราษฎร ณ บริเวณอ่างเก็บน้ำโคกชะงาย ในพื้นที่ ตำบลชุมพล อำเภอเมือง จังหวัดพัทลุง ได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับงานชลประทาน สรุป โครงการเขื่อนเก็บกักน้ำในเขตจังหวัดพัทลุง ตามพระราชดำริเมื่อวันที่ ๑๔ กันยายน ๒๕๒๐ จำนวน ๘ โครงการนั้นควรรีบดำเนินการก่อสร้างโดยเร่งด่วน เนื่องจากพื้นที่เพาะปลูกท้ายเขื่อนเก็บกักน้ำดังกล่าว จรดทะเลสาบสงขลาซึ่งส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ในเขตโครงการฝายทดน้ำต่างๆ ที่กรมชลประทานได้ก่อสร้างไว้แล้ว ในปัจจุบันมีสภาพกการขาดแคลนน้ำเป็นประจำเกือบทุกปี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงขาดฝน และในระยะฤดูแล้ง หากเขื่อนเก็บกักน้ำทางบริเวณต้นน้ำดังกล่าวได้สร้างขึ้นแล้ว จะสามารถจัดสรรน้ำให้แก่พื้นที่เพาะปลูกในเขตโครงการฝายทดน้ำต่างๆ ได้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น และสามารถทำการเพาะปลูกได้ตลอดปี ควรดำเนินการก่อสร้างเขื่อนเก็บน้ำบริเวณที่ไม่มีปัญหาเรื่องที่ดิน หรือมีปัญหาน้อยก่อน สำหรับเป็นตัวอย่างให้ราษฎรเห็นประโยชน์ และคุณค่าของอ่างเก็บน้ำเพื่อสนับสนุนการก่อสร้างเขื่อนเก็บกักน้ำแห่งอื่น ๆ ต่อไป
อนึ่ง อำเภอป่าบอนแจ้งว่า ได้รับคำร้องเรียนจากสภาตำบลหนองธง โดยราษฎรหมู่ที่ ๑๑ ตำบลหนองธง มีความประสงค์ที่จะให้สร้างฝายน้ำล้นในลำคลองพรุพ้อ และระบบการชลประทาน เพื่อช่วยเหลือราษฎรในการทำนาในเขตหมู่ที่ ๔, ๕, ๖, ๙, ๑๐ และ ๑๑ ตำบลหนองธงเนื้อที่ประมาณ ๒๙,๕๐๐ ไร่ซึ่งอาศัยน้ำฝนประจำทุกปี หากฝนทิ้งช่วงปีใดก็จะได้รับความเดือดร้อยผลผลิตตกต่ำ อำเภอป่าบอนได้ของความร่วมมือมายังโครงการชลประทานพัทลุง ให้ส่งเจ้าหน้าที่ออกไปสำรวจความเป็นไปได้ของโครงการ และดำเนินการขั้นต่อไป
โครงการชลประทานพัทลุง ได้ส่งเจ้าหน้าที่อออกไปพบราษฎรที่ร้องเรียน เพื่อสำรวจข้อมูลและพิจารณาแนวทางช่วยเหลือราษฎรในการขาดแคลนน้ำสำหรับทำนา ในบริเวณพื้นที่ดังกล่าว จากการพิจารณาสภาพภูมิประเทศ ปรากฏว่าปริมาณน้ำในคลองพรุพ้อมีมากใสช่วงฤดูฝน ส่วนในฤดูแล้วมีน้ำเพียงเล็กน้อย และอีกประการหนึ่งบริเวณตอนล่างของคลองพรุพ้อ และฝายคลองทราย ซึ่งโครงการชลประทานขนาดเล็กปิดกั้นลำคลองอยู่แล้ว ถ้าหากทำการก่อสร้างฝายทดน้ำแห่งใหม่นี้ ก็จะกระทบกระเทือนต่อฝายตอนล่าง จะทำให้ไม่สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกอยู่เดิมได้เต็มที่ จากเหตุผลดังกล่าวจึงเห็นว่าการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำจะสามารถแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำในการทำนาของราษฎรได้อย่างเหมาะสมที่สุดโดยสร้างอ่างเก็บน้ำขึ้นบริเวณต้นน้ำคลองป่าบอน ซึ่งมีปริมาณน้ำมากกว่าคลองพรุพ้อ เพื่อเก็บกับน้ำไว้ช่วยเหลือราษฏรให้มีน้ำไว้ใช้ทำการเกษตรในบริเวณพื้นที่ที่เดือดร้อนดังกล่าวและเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริโครงการหนึ่งของจังหวัดพัทลุง ตามที่กรมชลประทานได้รวบรวมไว้เมื่อวันที่ ๑๒ กันยายน พ.ศ.๒๕๒๑
การดำเนินงาน
ดำเนินการในปีงบประมาณ ๒๕๓๗ – ๒๕๔๓ แล้วเสร็จ ๑๐๐%
ผลประโยชน์ที่ได้รับ/ผลสัมฤทธิ์ของโครงการ : สามารถส่งน้ำให้กับพื้นที่ฝายทดน้ำคลองป่าบอน พื้นที่รับประโยชน์ ๗,๐๐๐ ไร่ ให้มีน้ำสำหรับทำนาได้อย่างเพียงพอและทั่วถึง
อ่างเก็บน้ำคลองป่าบอน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ
ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ