โครงการ อ่างเก็บน้ำคลองเกลืออันเนื่องมาจากพระราชดำริ
ตำบล หนองหมากฝ้าย อำเภอ วัฒนานคร จังหวัด สระแก้ว
ที่มาของการต่อยอดโครงการ :
เมื่อปี ๒๕๒๐-๒๕๒๑ บริเวณพื้นที่ราบเชิงเขาบรรทัด ในเขตอำเภอนาดี อำเภอกบินทร์บุรี จังหวัดปราจีนบุรี และอำเภอเมือง อำเภอวัฒนานคร อำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ซึ่งเป็นเขตรอยต่อ ๔ จังหวัดคือ จังหวัดปราจีนบุรี จังหวัดสระแก้ว จังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดบุรีรัมย์ เป็นพื้นที่ที่มีปัญหาต่อความมั่นคงของประเทศเป็นอย่างมาก กล่าวคือ
๑. พื้นที่ที่เคยเป็นป่าสงวนแห่งชาติที่อุดมสมบูรณ์ ได้ถูกราษฎรบุกรุก แผ้วถาง เพื่อปลูกพืชไร่เป็นจำนวนมาก จนทำให้พื้นที่บริเวณนี้ กลายเป็นป่าเสื่อมโทรมจนสิ้นสภาพป่า ดินขาดความอุดมสมบูรณ์ และขาดแคลนน้ำ เพื่อการเกษตร และการเพาะปลูก
๒. ผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ได้ใช้พื้นที่บริเวณนี้เป็นที่ตั้งฐานปฏิบัติการที่จะแยกประเทศไทยเป็นสาธารณรัฐอินโดจีน โดยอาศัยแนวสันเขาบรรทัด อันเป็นเทือกเขาเชื่อมติดต่อกับสาธารณรัฐกัมพูชาประชาธิปไตย ในห้วงระยะเวลาดังกล่าว ประชาชนและพื้นที่บริเวณนี้ได้ตกอยู่ภายในอิทธิพลของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์เป็นส่วนมาก เจ้าหน้าที่ของรัฐบาลเข้าไปปฏิบัติงาน เพื่อให้ความช่วยเหลือ และคุ้มครองราษฎรด้วยความยากลำบาก
หน่วยเฉพาะกิจกองพลที่ ๒ กองทัพภาคที่ ๑ ได้เข้ามาปฏิบัติในสนามบริเวณพื้นที่ดังกล่าว ได้พบว่าการที่จะปราบปรามผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ให้ราบคาบ กระทำได้ยาก เนื่องจากประชาชนในพื้นที่ไม่ให้ความร่วมมือ เนื่องจากประชาชนเหล่านั้น หวาดกลัวภัยอันตรายต่าง ๆ ที่ผู้ก่อการร้ายจะหยิบยื่นให้
พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้ทรงทราบถึงปัญหาความเดือดร้อนของประชาชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณนี้ จึงได้มีพระราชดำริให้มีการพัฒนาพื้นที่ราบเชิงเขาขึ้น โดยได้ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าให้ มจ.จักรพันธุ์เพ็ญศิริ จักรพันธ์ องคมนตรี ประสานงานกับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อวางโครงการพัฒนาพื้นที่ราบเชิงเขา จังหวัดปราจีนบุรี ตามพระราชดำริขึ้น โดยร่วมมือกับกองทัพภาคที่ ๑ จังหวัดปราจีนบุรี กระทรวง ทบวง กรมต่าง ๆ เข้าดำเนินการตามโครงการ โดยเริ่มตั้งแต่เดือนมกราคม ๒๕๒๑ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้ทรงเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมเยือนหมู่บ้านโครงการพระราชดำริ และได้ทรงพระราชทานพระราชดำริ ให้คณะทำงานในโอกาสต่าง ๆ ตลอดทั้ง ได้พระราชทานอุปกรณ์ และพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ให้กับโครงการ
ที่ตั้งและลักษณะภูมิประเทศ : อ่างเก็บน้ำคลองเกลือ ตั้งอยู่หมู่ที่ ๘ บ้านภักดีแผ่นดิน ตำบลหนองหมากฝ้าย อำเภอวัฒนานคร จังหวัดสระแก้ว
วัตถุประสงค์ :
- เก็บกักน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภค
- ช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูก และเพาะพันธุ์สัตว์
ลักษณะโครงการ :
ทำนบดิน
ทำเลที่สร้างทำนบดิน แผนที่ระวาง ๕๔๓๖ I พิกัด ๔๘ PTA ๑๔๙๔๔๔
พื้นที่รับน้ำฝน ๑๖.๐๐ ตร.กม.
ปริมาณฝนตกเฉลี่ยทั้งปี ๑,๔๖๐.๐๐ มม.
ปริมาณน้ำทั้งปีที่ไหลลงอ่างเก็บน้ำ ๗.๐๐ ล้าน ลบ.ม.
ทำนบดิน สูง ๑๔.๔๐ ม.
ทำนบดินกว้าง ๖.๐๐ ม.
ทำนบดิน ยาว ๙๔๐.๐๐ ม. (6.00)
ระดับสันทำนบ +๑๐๕.๕๐ ม. (รสม.)
ระดับน้ำสูงสุด +๑๐๔.๗๐ ม. (รสม.)
ระดับน้ำเก็บกัก +๑๐๔.๐๐ ม. (รสม.)
ความจุอ่างเก็บน้ำ ๕.๕๐ ล้าน ลบ.ม.
ความจุอ่างเก็บน้ำที่ระดับต่ำสุด (+๙๘.๐๐ ม. (รสม.)) ๐.๘๐ ล้าน ลบ.ม.
ความจุอ่างเก็บน้ำสำรองใช้งาน ๔.๗๐ ล้าน ลบ.ม.
พื้นที่ผิวน้ำที่ระดับน้ำสูงสุด (ประมาณ ๘๗๕ ไร่) ๑.๔๐ ตร.กม.
ระบบส่งน้ำและอาคารประกอบ
- ทางระบายน้ำล้นขนาด [/] ๙.๕๐ X ๓.๐๐ Qmax = ๑๗ ลบ.ม./วินาที
- ท่อระบายน้ำปากคลองส่งน้ำฝั่งซ้าย ๑-๐ ๐.๕๐ ม. Qmax = ๐.๕๐ ลบ.ม./วินาที
- ท่อระบายน้ำปากคลองส่งน้ำฝั่งขวา ๑-๐ ๐.๓๐ ม. Qmax = ๐.๓๐ ลบ.ม./วินาที
- ท่อส่งน้ำ PVC (ประปาหมู่บ้าน) จำนวน ๖ สาย รวมความยาว ๒.๙๒๐ กม.
ราษฎร ๑๘๐ ครัวเรือน
- คลองส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งซ้าย ยาว ๒.๑๑๐ กม.
- คลองส่งน้ำสายใหญ่ฝั่งขวา ยาว ๑.๒๗๖ กม.
- คลองซอย ๑ ซ้าย สายใหญ่ฝั่งซ้าย ๑ สาย ยาว ๕.๑๕๐ กม.
- คลองส่งน้ำ (คลองแยก) - สายใหญ่ ๑ สาย ยาว ๑.๔๕๐ กม.
- พื้นที่ชลประทาน ๓,๐๐๐ ไร่ ฝั่งขวา ๓๕๐ ไร่ ฝั่งซ้าย ๒,๖๕๐ ไร่
ค่าลงทุน
งานทำนบดินพร้อมระบบส่งน้ำ ๓๓.๓๘๐๖ ล้านบาท
ผลประโยชน์ที่ได้รับ :
- ส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกในเขตพื้นที่โครงการฯ ๓,๐๐๐ ไร่
- ช่วยให้มีน้ำสำหรับอุปโภค-บริโภคแก่ราษฎรในเขตโครงการฯ อย่างสม่ำเสมอ
- เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลาน้ำจืด
- เป็นสถานที่ท่องเที่ยว
ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ
