โครงการ พัฒนาที่ดินของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อำเภอ แก่งคอย จังหวัด สระบุรี

ที่มาของการต่อยอดโครงการ :

พื้นที่ดำเนินการ : ที่ดินจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อำเภอแก่งคอย มีพื้นที่จำนวน ๓,๓๐๐ ไร่ สามารถแบ่งตามที่มาของพื้นที่ได้ ๒ ส่วน คือ 

ส่วนที่ ๑ เป็นพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมที่กรมป่าไม้อนุญาตให้ใช้ประโยชน์จำนวน ๒,๖๓๐ ไร่

ส่วนที่ 2 พื้นที่มูลนิธินิสิตเก่าจุฬาลงกรณ์มอบให้ใช้ประโยชน์ จำนวน ๗๓๒ ไร่

การดำเนินงาน :

๑. ปี พ.ศ. ๒๕๔๙ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้เริ่มเข้ามาพัฒนาพื้นที่โดยมุ่งหวังจะให้เป็นสถานที่พัฒนาด้านวิชาการและการวิจัยของมหาวิทยาลัย ตลอดจนเป็นที่ฝึกงานของนิสิตภาคอุตสาหกรรม โดยวางแผนแบ่งเขตการดำเนินงานเป็น ๕ เขต ประกอบด้วย เขตพื้นที่อนุรักษ์ธรรมชาติ เขตศูนย์วิจัยเฉพาะทาง เขตโรงเรียนสาธิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เขตบริการวิชาการและการศึกษา และเขตบริหารจัดการ โดยปัจจุบันมีอาคารสำนักงานบริหารและอาคารประกอบรวม ๕ อาคาร บุคลากรจำนวน ๑๕ คน เป็นบุคลากรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จำนวน ๓ คน และบุคลากรของบริษัทที่ดูแลสถานที่จำนวน ๑๒ คน

สภาพพื้นที่โดยทั่วไปของที่ดินจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี

๒. แหล่งน้ำในพื้นที่และการใช้ประโยชน์ ภายในที่ดินจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยมีอ่างเก็บน้ำ ๑ แห่งขนาดความจุ ๗๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร แต่มีน้ำปริมาณน้ำท่าไหลลงอ่าง ๙๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร และมีสระเก็บน้ำ ๒ สระ ขนาด ๒๐๐,๐๐๐ และ ๖๕,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร และมีการใช้น้ำเฉลี่ยประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร ในกิจกรรมของอาคารสำนักงาน กิจกรรมฟาร์มเลี้ยงหญ้าอาหารสัตว์ กองอาหารสัตว์ กรมปศุสัตว์ ซึ่งเป็นงานสนองพระราชดำริของสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี นอกจากนั้น ในช่วงฤดูแล้งยังส่งน้ำให้เกษตรกรบริเวณใกล้เคียงใช้ประโยชน์เพื่อการเกษตรตามที่ร้องขอ โดยเริ่มต้นในปีพ.ศ. ๒๕๕๕ ราษฎรจะเข้ามาเปิดประตูน้ำเอง แต่ในปีพ.ศ. ๒๕๕๖ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยได้มีการจัดระบบจัดสรรน้ำให้แก่ราษฎร

๓. ปี พ.ศ. ๒๕๕๓ โครงการชลประทานสระบุรี ได้ทำการปรับปรุงฝายทดน้ำโคกกรุง พร้อมขุดลอกตะกอนดินหน้าฝายและสร้างสถานีสูบน้ำด้วยไฟฟ้าบริเวณหน้าฝาย อัตราการสูบ ๐.๕ ลูกบาศก์เมตรต่อวินาทีพร้อมท่อส่งน้ำขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง ๐.๖๐ เมตร ความยาว ๑.๕ กิโลเมตร เพื่อไปเติมอ่างเก็บน้ำในที่ดินจุฬาฯ ปัจจุบันยังไม่มีการสูบน้ำไปเติมเนื่องจากมีน้ำเต็มอ่างอยู่แล้ว

(ซ้าย) แนวลำรางที่นำไปไปเลี้ยงพื้นที่สีเขียวภายในบริเวณที่ดินฯ    (ขวา) อ่างเก็บน้ำขนาด ๗๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร ภายในที่ดินจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 

แนวทางการพัฒนาแหล่งน้ำในอนาคต : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมกับโครงการชลประทานสระบุรี มีแผนการบริหารจัดการน้ำ ๒ แนวทาง ประกอบด้วย 

(๑) เพิ่มความสูงของสันอ่างให้สามารถกักเก็บน้ำเพิ่มขึ้นจากเดิม ๗๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร เป็น ๒ ล้านลูกบาศก์เมตร เพื่อนำน้ำส่วนเกินจากอ่างเก็บน้ำบ้านดง ซึ่งมีปริมาณปีละ ๕ ล้านลูกบาศก์เมตรมาเก็บไว้และนำมาบริหารจัดการในช่วงฤดูแล้ง

(๒) วางระบบท่อส่งน้ำจากอ่างแล้วส่งด้วยระบบ Gravity เพื่อใช้ประโยชน์ตามกิจกรรมต่างๆของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตลอดจนรักษาความชุ่มชื้นในบริเวณป่าเสื่อมโทรมเพื่อป้องกันปัญหาไฟป่าที่เกิดเป็นประจำในฤดูแล้ง รวมทั้งช่วยพื้นที่เกษตรกรรมบริเวณใกล้เคียง

ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านสวัสดิการสังคม/การศึกษา