โครงการ พัฒนาพื้นที่บริเวณวัดมงคลชัยพัฒนา (ขุดสระเก็บน้ำประจำไร่นา)
ตำบล เขาดินพัฒนา อำเภอ เฉลิมพระเกียรติ จังหวัด สระบุรี
ที่มาของการต่อยอดโครงการ :
โครงการขยายผลทฤษฎีใหม่พระราชทาน ได้ขยายผลเข้าสู่พื้นที่ของเกษตรกรด้านท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยหินขาว และมีเป้าหมายช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกโดยการขุดสระเก็บน้ำประจำไร่นา พร้อมทั้งวางระบบท่อส่งน้ำให้ในเขตตำบลเขาดินพัฒนา ตำบลผึ้งรวง และตำบลห้วยบงบางส่วน ซึ่งได้จัดเป็นแปลงกรรมสิทธิ์ จำนวน ๒๐๖ แปลง รวมพื้นที่ ๒,๕๐๐ ไร่ ดังภาพที่ ๑๐ แบ่งเป็น
- พื้นที่ฝั่งขวา ๑๔๕ แปลง จำนวน ๑,๘๕๐ ไร่
- พื้นที่ฝั่งซ้าย ๖๑ แปลง จำนวน ๖๕๐ ไร่
เกษตรกรผู้เข้าร่วมโครงการ :
๑. เกษตรกรผู้เข้าร่วมโครงการในรุ่นที่ ๑ (พ.ศ.๒๕๔๐) จำนวน ๒๒ ราย ขุดสระเก็บน้ำจำนวน 22 แห่ง พร้อมวางท่อส่งน้ำเข้าสระเก็บน้ำ พื้นที่เพาะปลูก ๒๓๖ ไร่
๒. เกษตรกรผู้เข้าร่วมโครงการในรุ่นที่ ๒ (พ.ศ.๒๕๔๒) จำนวน ๓๔ ราย ขุดสระเก็บน้ำจำนวน ๓๔ แห่ง พร้อมวางท่อส่งน้ำเข้าสระเก็บน้ำ พื้นที่เพาะปลูก ๕๔๕ ไร่
๓. เกษตรกรผู้เข้าร่วมโครงการในรุ่นที่ ๓ (พ.ศ.๒๕๔๒) จำนวน ๔๘ ราย ขุดสระเก็บน้ำจำนวน ๔๘ แห่ง ยังไม่มีระบบท่อส่งน้ำ พื้นที่เพาะปลูก ๖๘๗ ไร่
งานขุดสระเก็บน้ำประไร่นาตามแนวทฤษฎีใหม่ จำนวน ๒๐๖ แห่ง ดำเนินการขุดสระเก็บน้ำเสร็จเรียบร้อยแล้ว (ฝั่งขวา จำนวน ๘๖ แห่ง และ ฝั่งซ้าย จำนวน ๑๘ แห่ง)
ส่วนสระเก็บน้ำที่เหลืออีก ๑๐๒ แห่ง ตามจำนวนแปลงกรรมสิทธิ์ที่ดิน (ฝั่งขวา จำนวน ๕๙ แห่ง และฝั่งซ้าย จำนวน ๔๓ แห่ง ยังไม่ได้ขุด) และอยู่ระหว่างการประสานงานกับสำนักงานเกษตรและสหกรณ์จังหวัดสระบุรี เพื่อสรุปบัญชีรายชื่อของเกษตรกรที่มีความประสงค์เข้าร่วมโครงการ
สภาพการเพาะปลูก : พื้นที่บริเวณ ๒ ฝั่งห้วยหินขาว ในเขตท้องที่หมู่ที่ ๖ บ้านเขาหินปูน ซึ่งอยู่ในบริเวณพื้นที่เก็บกักน้ำของอ่างเก็บน้ำ และพื้นที่ใกล้เคียงนั้นส่วนใหญ่ปลูกพืชไร่ คือข้าวโพดปีละ ๑ ครั้ง ได้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ ๓๕ – ๔๐ ถัง/ไร่ หรือมีรายได้ประมาณ ๑,๔๐๐ – ๑,๖๐๐ บาท/ไร่ และมีการทำนาปีละ ๑ ครั้งโดยเฉพาะบริเวณที่ส่วนอยู่ใกล้กับตลิ่งลำห้วย คิดเป็นพื้นที่ประมาณ ๒๐ % ของบริเวณดังกล่าว โดยอาศัยน้ำฝนและน้ำจากห้วยหินขาว ซึ่งมีฝาย กสช. และทำนบดินของราษฎรปิดกั้นเป็นระยะ ๆ ตลอดแนวลำห้วย เพื่ออัดทดน้ำเก็บกักไว้เป็นช่วง ๆ และถ้าหากมีปริมาณน้ำไหลมาในลำห้วยมากพอน้ำก็จะไหลบ่าตลิ่ง ๒ ฝั่ง เข้าสู่พื้นที่นาได้ พันธุ์ข้าวที่ปลูกส่วนใหญ่เป็นข้าวหอมมะลิ และปลูกข้าวเสาไห้ (เจ๊กเชย) เป็นบางส่วน ได้ผลผลิตเฉลี่ยประมาณ ๓๐ – ๓๕ ถัง/ไร่ แต่ถ้าปีใดฝนแล้งจัดก็จะไม่ได้รับผลผลิตเลย ส่วนพื้นที่เป็นที่ดอนเท่านั้นจึงจะทำไร่ ซึงผลผลิตของพื้นที่ตามลำห้วยทั้งตอนบนและตอนล่างจะได้รับในปริมาณพอ ๆ กันผู้เข้าโครงการ จำนวน ๑๐๔ ราย พื้นที่เพาะปลูกจำนวน ๑,๔๖๘ ไร่ พืชที่ปลูกเป็นไม้ยืนต้น เช่น มะม่วง, มะพร้าว, น้อยหน่า พืชไร่ เช่น ข้าโพด, ถัว
แหล่งน้ำสำหรับอุปโภค – บริโภค : จากการตรวจสอบบริเวณพื้นที่หมู่ที่ ๖ บ้านเขาหินปูน พบว่ามีการเจาะบ่อบาดาลชนิดบ่อโยกโดยกรมทรัพยากรธรณี บริเวณหน้าบ้านของผู้ใหญ่บ้าน จำนวน ๑ บ่อ มีความลึกประมาณ ๑๔ เมตร ซึ่งราษฎรได้อาศัยใช้น้ำเพื่ออุปโภค – บริโภค นอกจากนี้แต่ละครัวเรือนยังมีโอ่งเก็บน้ำฝน และมีครอบครัวได้ทำการขุดบ่อน้ำตื้น มีความลึกประมาณ ๔ เมตร และโดยปกติระดับน้ำในบ่ออยู่ต่ำจากผิวดินประมาณ ๑.๕๐ – ๒.๐๐ เมตร แต่พอถึงช่วงอากาศแล้งจัด ปริมาณน้ำในบ่อจะลดน้อยลง ซึงไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้น้ำในการอุปโภค – บริโภค และการเลี้ยงสัตว์ จึงทำให้ราษฎรได้รับความเดือดร้อนอยู่เสมอ
ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ