โครงการ เครือข่ายอ่างเก็บน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตำบลหนองพลับ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์

ตำบล ไร่ใหม่พัฒนา อำเภอ ชะอำ จังหวัด เพชรบุรี

ที่มาของการต่อยอดโครงการ :

เมื่อวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๓๒ ณ พระราชวังไกลกังวล หัวหิน จ.ประจวบคีรีขันธ์ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการจัดหาน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกในเขต อ.หัวหิน ซึ่งในปัจจุบันราษฎรต้องประสบกับปัญหาความแห้งแล้ง และขาดแคลนน้ำอยู่โดยทั่วไป อ่างเก็บน้ำจำนวนมากที่สร้างไว้มีขนาดเล็กสำหรับอ่างเก็บน้ำที่มีขนาดความจุพอสมควรก็มีเพียงอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดและอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขามเท่านั้น จึงเห็นสมควรก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดความจุมาก ๆ ตามท้องที่ต่าง ๆ ที่เหมาะสมอาทิ ในเขตตำบลหนองพลับ ซึ่งมีโครงการพัฒนาที่ดินหนองพลับอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ขาดแคลนน้ำมากในเวลาฝนแล้งและต่อมาในวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๓๕ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชได้มีพระราชดำริเพิ่มเติมให้กรมชลประทานจัดหาน้ำจากอ่างเก็บน้ำที่มีศักยภาพดีกว่ามาช่วยเหลืออ่างเก็บน้ำห้วยตะแปดต่อไป

เมื่อวันที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๓๕ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชเสด็จพระราชดำเนินไปทรงปลูกหญ้าแฝกเพื่อการอนุรักษ์ดินและน้ำ ณ พื้นที่ส่งน้ำหมู่บ้านชาวไทยมุสลิมด้านท้ายอ่างเก็บน้ำห้วยทรายได้พระราชทาน พระราชดำริ ดังนี้

๑. สมควรพิจารณาความเหมาะสม ในการผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด ผ่านสันทำนบของอ่างพักน้ำเขากระปุก ลงอ่างเก็บน้ำห้วยทราย ซึ่งปัจจุบัน มีสภาพขาดแคลนน้ำมาก เพื่อให้สามารถส่งน้ำช่วยเหลือพื้นที่เพาะปลูกของอ่างเก็บน้ำห้วยทราย และบริเวณใกล้เคียงได้ตามวัตถุประสงค์โครงการ

๒. ควรพิจารณาวางโครงการ และก่อสร้างอ่างเก็บน้ำ ในลำน้ำสาขาของลุ่มน้ำห้วยตะแปดเพื่อเป็นแหล่งเก็บกักน้ำเสริมให้อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด

๓. ควรเร่งพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำห้วยไม้ตาย ส่วนพื้นที่ตอนบนของอ่างฯ ควรพิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้ำขนาดเล็กกระจายในบริเวณต่าง ๆ ตามความเหมาะสม

เมื่อวันที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๓๕ ณ พระราชวังไกลกังวล อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ได้พระราชทานพระราชดำริให้กรมชลประทานพิจารณาวางโครงการและก่อสร้างระบบผันน้ำจากอ่างเก็บน้ำ หรือแหล่งน้ำที่มีศักยภาพที่ดี และมีความเหมาะสม ไปลงอ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด ซึ่งมีน้ำไหลลงอ่างเก็บน้ำในแต่ละปีน้อย ไม่เพียงพอต่อความต้องการใช้ทำการเกษตรและอุปโภค – บริโภค ของราษฎรในบริเวณโครงการฯ

เมื่อวันที่ ๖ สิงหาคม ๒๕๓๙ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชพระราชดำเนินทอดพระเนตรศูนย์ฯ ได้พระราชทานพระราชดำริกับนายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการ กปร. นายรุ่งเรือง จุลชาต อธิบดีกรมชลประทาน และนายสุพจน์ รุจิรกุล ผู้อำนวยการสำนักงานกิจกรรมพิเศษ ให้เร่งรัดก่อสร้างโครงการระบบท่อผันน้ำอ่างเก็บน้ำบ้านทุ่งขาม – อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด

สถานที่ตั้ง

โครงการเครือข่ายอ่างเก็บน้ำ (อ่างพวง) อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ที่ทำการหัวงาน อยู่ที่อ่างเก็บน้ำห้วยตะแปด ตั้งอยู่ที่ประมาณพิกัด ๔๗ PNQ ๙๗๐-๐๖๗ ตามแผนที่มาตราส่วน ๑:๕๐,๐๐๐ ระวาง ๔๙๓๔ II ลำดับชุด L-๗๐๑๘ บริเวณพื้นที่ตำบลสามพระยา อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี

วัตถุประสงค์ของโครงการ :

๑. เพื่อเก็บกักน้ำไว้ในลำน้ำ และทดน้ำให้มีระดับสูงขึ้นจนสามารถส่งน้ำเข้าท่อส่งน้ำไปยังพื้นที่ที่ได้รับประโยชน์เพื่อการอุปโภค – บริโภคและการเกษตรกรรมในช่วงฤดูแล้งของราษฎร หมู่ที่ ๗, ๙ และ ๑๐ ตำบลบ้านนา และในบริเวณใกล้เคียง เพื่อผันน้ำจากอ่างฯที่มีศักยภาพดีกว่า มาช่วยเหลืออ่างฯ ที่มีศักยภาพน้อยกว่า

๒. การกระจายน้ำเข้าสู่ระบบทำให้สามารถช่วยเหลือพื้นที่การเกษตรและการอุปโภค บริโภคของเกษตรกรได้เป็นวงกว้างและทั่วถึง

๓. เป็นการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพเพราะปริมาณน้ำที่ผันเข้าสู่ระบบ ส่วนใหญ่จะผันน้ำปริมาณส่วนเกินของอ่างฯ ตัวแม่ ซึ่งจะต้องล้นอ่างฯ ทิ้งลงสู่ลำห้วยออกสู่ทะเลเป็นประจำ (ในปีฝนปกติ )

๔. เพื่อนำน้ำมาช่วยเหลือกิจกรรมการศึกษาวิจัยของหน่วยงานต่าง ๆ ภายในศูนย์ห้วยทรายฯ รวมทั้งการเพาะปลูกและการอุปโภค - บริโภคของราษฎร ในเขตโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริต่าง ๆ ในเขตจังหวัดเพชรบุรี

หลักการทำงานของอ่างพวง

การทำงานของอ่างพวงมีหลักการอยู่ว่า อ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ที่อยู่ตอนบนสามารถปล่อยน้ำลงมาเติมอ่างเก็บน้ำที่มีขนาดเล็กได้ ที่อยู่ตอนล่างได้ โดยการเชื่อมต่อท่อส่งน้ำในแต่ละอ่างเก็บน้ำเข้าหากัน ดังแสดงตามภาพระบบบริหารจัดการน้ำในระบบเครือข่ายอ่างเก็บน้ำ (อ่างพวง) ทำให้การบริหารจัดการน้ำเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น ราษฎรสามารถมีน้ำใช้เพื่อการอุปโภค บริโภคตลอดจนการใช้น้ำเพื่อการเกษตรทั้งนี้จะต้องมีแผนงานในการใช้จ่ายน้ำของแต่ละปีหรือฤดูกาลเพาะปลูก เพื่อให้มีน้ำในการบริหารได้ตลอดทั้งปี

ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ