โครงการ อ่างเก็บน้ำเขาเต่า

ตำบล หนองแก อำเภอ หัวหิน จังหวัด ประจวบคีรีขันธ์

ที่มาของการต่อยอดโครงการ :

พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชในรัชกาลปัจจุบัน เสด็จเยือนประชาชนในเขตหัวหิน ทรงเห็นความลำบากของประชาชนในหมู่บ้านเขาเต่า ซึ่งมีประชากรอยู่กันอย่างหนาแน่น

ขาดแคลนน้ำที่จะใช้อุปโภค-บริโภค และช่วงน้ำทะเลขึ้นสามารถไหลเข้าท่วมพื้นที่เกษตรทุ่งตะกาด ทำให้ผลผลิตเสียหายพร้อมกันนี้ราษฎรได้รวมตัวกันน้อมเกล้าถวายที่ดินแด่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช จำนวน ๓๐๐ ไร่ จึงมีพระราชดำริพร้อมมอบทรัพย์ส่วนพระองค์ จำนวน ๖๐,๐๐๐ บาทให้กรมชลประทาน ก่อสร้างอ่างเก็บน้ำเขาเต่า ซึ่งนับเป็นโครงการตามพระราชดำริ แห่งแรกของกรมชลประทานด้วยเช่นกัน

วัตถุประสงค์ของโครงการ : โครงการอ่างเก็บน้ำเขาเต่าเป็นโครงการเพื่อจัดหาแหล่งน้ำสำหรับอุปโภค-บริโภค ให้แก่ประชาชน ในหมู่บ้านชายทะเลเขาเต่า 

สภาพทั่วไป : เดิมก่อนปีพุทธศักราช ๒๕๐๖ สภาพภูมิประเทศของบริเวณทุ่งตะกาด ตำบลหนองแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ประกอบด้วย ด้านทิศตะวันตกเป็นภูเขา ชื่อเขาอีหรุ่น เป็นเส้นแบ่งปันน้ำของลุ่มน้ำ สภาพพื้นดินลาดเอียงไปทางทิศตะวันออก ซึ่งเป็นชาวฝั่งทะเล และมีถนนเพชรเกษมและทางรถไฟกั้นขวางระหว่างความลาดเอียงนั้น มีพื้นที่ลุ่มน้ำ ๘ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๕,๐๐๐ ไร่ มีปริมาณฝนตกเฉลี่ยจาก ๓ สถานี วัดน้ำฝนได้ ๙๙๐ มิลลิเมตร ปริมาณน้ำทั้งหมดไหลลงทุ่งตะกาด จำนวน ๔ ลำห้วย คือ ลำห้วยหุบตาเจี๊ยบ ลำห้วยเขาน้อย ลำห้วยหุบประดิษฐ์ และลำห้วยเจ็กกัง จากนั้นไหลออกสู่ทะเล ระยะเวลาก่อสร้าง ๑ ปี (พ.ศ. ๒๕๐๖) 

รายละเอียดโครงการ : กรมชลประทานได้ดำเนินการออกแบบและก่อสร้างอ่างเก็บน้ำเขาเต่าแล้วเสร็จในปีพุทธศักราช ๒๕๐๖ ในการนี้พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชได้เสด็จพระราชดำเนินทำพิธีเจิมเสาเข็ม พืดท่อระบายน้ำ เมื่อวันที่ ๙ เมษายน ๒๕๐๖ ในการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำสามารถเก็บกักน้ำได้ ๖๐๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร โดยก่อสร้างทำนบดินกั้นน้ำ ที่ระดับ + ๔.๐๐ เมตร (ร.ท.ก) ขนาดหลังคันกว้าง ๑.๕๐ เมตร ยาว ๑,๕๐๐ เมตร พร้อมอาคารระบายน้ำ เป็นท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก จำนวน ๑ แห่ง ขนาด เส้นผ่าศูนย์กลาง ๑ เมตร ใช้เงินงบประมาณ ๑ ล้านบาทและได้ทำการปรับปรุงขยายท่อระบายน้ำจากอ่างและบานบังคับน้ำบานสี่เหลี่ยม ขนาด ๑.๕๐ x ๑.๕๐ จำนวน ๑ ท่อ ค่าปรับปรุงประมาณ ๘๐๐,๐๐๐ บาท ปรับปรุงเสร็จในปีพุทธศักราช ๒๕๑๙ สำหรับสภาพน้ำในอ่างเก็บน้ำเขาเต่าในระยะแรกเค็ม เนื่องจากพื้นดินเดิมเค็ม ในระยะต่อมาน้ำค่อยจืดขึ้น ในปัจจุบันนี้สภาพน้ำยังมีรสกร่อยเล็กน้อย กรมชลประทานจึงได้ระบายน้ำจากอ่างเก็บน้ำเพื่อชะล้างความเค็มของดินในอ่างเก็บน้ำ 

ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับ :

๑. น้ำสำหรับอุปโภค – บริโภค ของชุมชนเขาเต่า

ในปี พ.ศ. ๒๕๑๙ - ๒๕๒๐ โครงการฯ ปราณบุรี ก่อสร้างท่อส่งน้ำดิบสายปราณบุรี – หัวหิน เสร็จ จึงมีการต่อท่อน้ำดิบ ขนาด Ø ๘” มาลงที่อ่างเก็บน้ำเพื่อการอุปโภค – บริโภค และเพื่อการเกษตร แต่เนื่องจากความเค็มยังมีอยู่จึงไม่ก่อประโยชน์มากนัก

ในปี พ.ศ. ๒๕๒๒ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้เจ้าหน้าที่ชลประทานเข้าเฝ้า ณ พระตำหนักพระราชวังไกลกังวล เมื่อวันที่ ๑๓ มิถุนายน  ๒๕๒๒ ได้มีพระราชดำรัสให้ กรมชลประทาน พิจารณาสร้างอ่างเก็บน้ำบริเวณหาดทรายใหญ่ เพื่อใช้สำหรับการอุปโภค-บริโภค มีปริมาณน้ำน้ำเก็บกักประมาณ ๑๐,๐๐๐ ลูกบาศก์เมตร

นปี พ.ศ. ๒๕๒๓ ได้มีการต่อท่อน้ำดิบไปที่อ่างเก็บน้ำหาดทรายใหญ่ โดยออกจากท่อน้ำดิบ สายปราณบุรี – หัวหิน(สายเก่า) เป็นท่อซีเมนต์ใยหินขนาด Ø ๘” แล้วแยกเป็นท่อเหล็กเหนียวขนาด Ø ๓” ไปที่หาดทรายใหญ่กับต่อท่อให้ราษฎรไปใช้สำหรับผู้บริโภค-บริโภค ในหมู่บ้านและวัดเขาเต่า จึงทำให้ราษฎรในบริเวณเขาเต่า หมดความจำเป็นที่จะใช้น้ำในอ่างเก็บน้ำเขาเต่าตั้งแต่ปี ๒๕๒๓  เป็นต้นไปจนถึงปัจจุบัน ปัจจุบันมีระบบประปาหมู่บ้านโดยใช้น้ำจากท่อน้ำดิบสายปราณบุรี-หัวหิน (สายเก่า) ในการผลิตประปาหมู่บ้าน แต่ก็ยังใช้น้ำจากอ่างเก็บน้ำเขาเต่าเป็นแหล่งน้ำสำรองเพื่อใช้ในการผลิตประปาหมู่บ้าน 

๒. การประมงหาเลี้ยงชีพของราษฏรชุมชนเขาเต่า

๓. แหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดเนื่องจากเป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริแห่งแรกของกรมชลประทาน

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินทำพิธีเจิมเสาเข็มพืดท่อระบายน้ำ

เมื่อวันที่ ๙ เม.ย. ๒๕๐๖

อ่างเก็บน้ำเขาเต่าในอดีต

อ่างเก็บน้ำเขาเต่าในปัจจุบัน

สถานะปัจจุบันสืบเนื่องจากมีผู้บุกรุกพื้นที่บริเวณขอบอ่างเก็บน้ำ จำนวน ๒ ราย ซึ่งเป็นบริเวณพื้นที่ถูกน้ำท่วม กรณีดังกล่าวผู้บุกรุกกำลังอุธรณ์และขอให้รังวัดที่ดินใหม่ โดยขอให้กองนิติกร กรมชลประทาน ดำเนินการตามขั้นตอนของกฎหมายต่อไป

ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ