โครงการ ก่อสร้างประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ์

ตำบล หูล่อง อำเภอ ปากพนัง จังหวัด นครศรีธรรมราช

ที่มาของการต่อยอดโครงการ :

เมื่อวันที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๓๕ เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เสด็จฯแปรพระราชฐานไปประทับแรม ณ พระตำหนัก ทักษิณราชนิเวศน์ และเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรสถานีสูบน้ำบ้านโคกกูแว และพื้นที่ทำนาบ้านโคกกูแว ที่บริเวณบ้านโคกอิฐ โคกใน และพระเนตรอาคารระบายน้ำเปรี้ยวปลายคลองแยกคลองลาน ตำบลพร่อน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ระหว่างการเสด็จพระราชดำเนิน ได้พระราชทานพระราชดำรัสกับพลอากาศตรี กำธน สินธุวานนท์ องคมนตรี นายจุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา องคมนตรี และนายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (ตำแหน่งขณะนั้น) นายสวัสดิ์ วัฒนายากร อธิบดีกรมชลประทาน (ตำแหน่งขณะนั้น) เจ้าหน้าที่กรมชลประทานและข้าราชการที่เฝ้าฯทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ ความว่า ...ควรก่อสร้างประตูระบายน้ำพร้อมอาคารประกอบที่บริเวณปากแม่น้ำปากพนัง ห่างจากอำเภอปากพนังไปทางทิศใต้ประมาณ ๓ กิโลเมตร เพื่อป้องกันนํ้าทะเลมิให้ไหลเข้าแม่น้ำปากพนัง และกักเก็บน้ำจืดไว้ในแม่น้ำและตามลำน้ำต่างๆ สำหรับการบรรเทาน้ำท่วม ควรขุดคลองระบายน้ำแยกจากปากแม่น้ำปากพนังเพิ่มเติมตามความเหมาะสม...

เมื่อวันที่ ๑๑ ตุลาคม ๒๕๓๕ ในคราวเสด็จพระราชดำเนินไปทอดพระเนตรสภาพโครงการพัฒนาลุ่มน้ำบางนราอันเนื่องมาจากพระราชดำริ โดยทางเรือตามลำน้ำบางนรา และทอดพระเนตรสถานีสูบน้ำบ้านตอหลัง ตำบลไพรวัน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ความตอนหนึ่งว่า...ควรก่อสร้างเขื่อนทดน้ำในแม่น้ำปากพนัง ณ จุดห่างจากอำเภอปากพนังไปทางทิศใต้ประมาณ ๕ กิโลเมตร เพื่อป้องกันนํ้าเค็มบุกรุกและเก็บกักน้ำจืดไว้ในลำน้ำให้ราษฎรได้ใช้ประโยชน์ทางการเกษตรและอุปโภคบริโภค พร้องทั้งก่อสร้างระบบระบายน้ำออกจากพื้นที่น้ำท่วมลงทะเลให้เร็วที่สุด...

เมื่อวันที่ ๒๓ ธันวาคม ๒๕๓๕ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ได้พระราชทานพระราชดำริเกี่ยวกับการเลือกที่จะสร้างประตูระบายน้ำปากพนัง ณ พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต ความตอนหนึ่งว่า...การทำเขื่อนหรือประตูบังคับน้ำ ห่างจากอำเภอปากพนังประมาณ ๓ - ๕ กิโลเมตรนี้ จะต้องทำอาคารบังคับน้ำขนาดใหญ่ ๑ ตัว และขนาดเล็ก ๒ ตัว รวมทั้งขุดคลองเชื่อมและทำคลองน้ำแบ่งเหมือนโครงการบางนรา ถ้าทำแล้วนากุ้งจะอยู่ส่วนนากุ้ง นาข้าวจะอยู่ส่วนนาข้าว...

เมื่อวันที่ ๒ ตุลาคม ๒๕๓๖ พระราชทานพระราชดำรัสกับคณะกรรมการบริหารโครงการฯ ณ พระตำหนักทักษิณราชนิเวศน์ อำเภอเมือง จังหวัดนราธิวาส ซึ่งมีใจความสำคัญว่า...ควรเร่งดำเนินการก่อสร้างประตูระบายน้ำปากพนังให้เสร็จโดยเร็ว เพราะงานนี้จะเป็นจุดเริ่มต้นของโครงการฯ และเป็นศูนย์รวมในการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำจืดสำหรับใช้ในการเกษตร การอุปโภคฤดูแล้ง ปัญหาน้ำทะเลบุกรุกในฤดูแล้ง และปัญหาน้ำท่วมพื้นที่ทำกินของราษฎรเป็นบริเวณกว้างในฤดูฝน

ผลการดำเนินงาน : ในปี ๒๕๓๙ - ๒๕๔๒ กรมชลประทานดำเนินการก่อสร้างประตูระบายน้ำอุทกวิภาชประสิทธิ์ ชนิดบานตรง สูง ๙.๐๐ เมตร กว้าง ๒๐.๐๐ เมตร จำนวน ๑๐ บาน ระบายน้ำได้สูงสุด ๑,๔๓๐ ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที 

ประโยชน์ที่ได้รับ : เป็นจุดเริ่มต้นของโครงการพัฒนาพื้นที่ลุ่มน้ำปากพนังอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และเป็นศูนย์รวมในการแก้ไขปัญหาการขาดแคลนน้ำจืดสำหรับใช้ในการเกษตร การอุปโภคฤดูแล้ง ปัญหาน้ำทะเลบุกรุกในฤดูแล้ง และปัญหาน้ำท่วมพื้นที่ทำกินของราษฎรเป็นบริเวณกว้างในฤดูฝน 

ประเภทโครงการ : โครงการพัฒนาด้านแหล่งน้ำ